AllesOpDeFiets: FRYGISCHE MONUMENTEN EN TURKSE HONDEN.......

Woensdag 1 mei zit alles op de fiets en rijden we oostwaarts Kütahya uit. We zijn op weg naar de Frygischevallei, gelegen tussen de steden Eskisehir, Afyon en Kütahya. Hier zijn duidelijke sporen van de Frygische beschaving vandaag de dag nog te bewonderen. We kiezen een zo vlak mogelijke route en gaan naar het 65 kilometer verderop gelegen dorpje Doger aan het Emre Golü (meer). Even buiten Kütahya zitten we al snel op een ouderwets vertrouwde toprak yol (grindweg). We gebruiken onze buff om stofhappen tegen te gaan als er verkeer voorbij raast, want inhalen is prioriteit nummer één in Turkije! Er komen hier helaas regelmatig nog zware vrachtauto's langs. We zien op dit trajekt veel kuddes schapen en geiten. Voor het eerst kunnen wij gastvrij zijn en geven bij deze hitte een halve liter water aan één van de herders. We schieten voor de verandering lekker op.

In Doger staat een mooi gerestaureerde caravanserai uit 1434. Caravanserais zijn van oudsher rustplaatsen aan de zijderoute waar handelaren met hun dieren en goederen een veilig onderkomen vonden. Wij kunnen binnen een kijkje nemen, voordat er vanavond een feest ter ere van de brandweer en politie wordt gegeven. We mogen blijven voor het feest, maar slaan de uitnodiging dit keer beleefd af. De laatste vijf kilometer opweg naar het meer wanen we ons hier al een beetje in Cappadocië. Er zijn kleinschalige grotwoningen, sculpturen en tempelfacades in de zandstenen heuvels verborgen. De ondergaande zon geeft het geheel een warme teint. Uiteindelijk vinden we de gedroomde kampeerplaats op een heuveltje aan het Emre Golü. Na een rusteloze nacht (flapperend tentzeil, zwerfhonden, kwakende kikkers, vuurwerk en feestgangers) is Robin toch vroeg uit de veren om bij zonsopkomst van de rust en omgeving te genieten. Honderd meter verderop kamperen vier jongeren langs de oever van het meer en terwijl Christel nog slaperig in de tent ligt, worden we spontaan uitgenodigd voor een ontbijtje. Gezien ons karige rantsoen van koekjes, chocolade, oud brood, banaan en pide van de vorige avond zeggen we daar geen nee tegen!! Het voornemen om vroeg op de fiets te zitten is nu wel van de baan. Voor het ontbijt wordt eerst een vuur gestookt voor de thee en het bakken van eieren met worst en tomaat. Hasan , Merve, Deniz en Tuncay zijn allen student en wonen in Afyon. Hasan doet het woord, aangezien hij het best Engels spreekt. Het is al snel gezellig en het lijkt alsof we deze mensen al veel langer kennen. Na ruim anderhalf uur gaan we maar eens terug naar de tent om alles in te pakken voor ons vertrek. We beloven Hasan te bellen, zodra we over een paar dagen in Afyon zijn.

We gaan op weg in de richting van Seyitgazi, maar weten dat dit vandaag niet binnen ons bereik ligt. We zullen boven de 1400 meter uitkomen op de klim vanuit het gehucht Saricaova. Het is soms meer dan 15% klimmen en dat voelt Robin in zijn knieën. Veel water drinken en voldoende rusten onderweg is noodzakelijk. De weg mag dan zwaar zijn, de omgeving opweg naar Kümbet is echt adembenemend. Overal bloemen om ons heen, grillig gevormde rotsformaties, kleine dennenboompjes tegen de bergwanden, weilanden met sappig gras en omgewoelde rode aarde waar de boer zojuist heeft geploegd. Er is hier nauwelijks tot geen verkeer en de afdaling naar het volgende dal is al even prachtig. Eenmaal terug op hoofdweg tussen Afyon en Eskisehir is het uit met de pret. Alsof we in een andere wereld belanden. De bergen om ons heen zijn glooiend en kaal, de weg is smal en druk. We haasten ons naar Kirka voor een goede maaltijd en de nodige boodschappen. Ook vanavond kamperen we aan de oever van een meer. Het is even zoeken, maar uiteindelijk fietsen we via een steengroeve naar het Catören stuwmeer. Net als gisternacht laten de kikkers van zich horen en als we rond de klok van 1:30 uur eindelijk in slaap dommelen steken een paar grapjassen een vreugdevuur aan en zetten ze de stereo van de auto op 10!!! We beloven elkaar plechtig niet meer aan een meer te kamperen, hoe mooi het er ook is.

We maken een ommetje om het stadje Seyitgazi te bezoeken. Hier staat een uniek stukje architectuur, namelijk het Battalgazi moskee complex. Hoog gelegen met zicht over de stad en omgeving oogt het complex imposant. De vele vierkante schoorstenen geven het een karakteristiek uiterlijk. Een groot deel is reeds gerestaureerd, waardoor we een goed beeld krijgen van de omvang en het gebruik van de gebouwen. Het is uniek door de combinatie van Seltsjoek en Ottomaanse architectuur. Het complex omvat een sobere moskee met aangrenzende tombe. Hier wordt in een 6 meter lang graf het lichaam van Seyit Battal Gazi uit 740 bewaard. Er is een danszaal, waar de dervishes plaatsvonden met bijbehorende eetkamer en keukens. Het onderwijs werd gegeven in de op het terrein aanwezige medrese. Er zijn grote opslagruimten en er is een bakkerij. Na ons bezoek aan Seyitgazi fietsen we nog 15 kilometer de yazilikaya vallei in en zetten de tent boven op een heuvel in een dicht dennenbos neer.

We fietsen in deze vallei door Frygische geschiedenis. Het Frygische koninkrijk beleefde haar hoogtepunt tussen de 8ste en 6de eeuw voor onze jaartelling. Men bouwde in het poreuze gesteente grotwoningen en eerde hun koningen door het uithakken van verfijnde gevelmonumenten. Links en rechts van de weg worden we door bruine bordjes gewezen op de diverse bezienswaardigheden. Sommige liggen pal naast de weg, voor anderen moeten we eerst een zijweg in. Op de fiets is onze actieradius niet zo groot en is het helaas keuzes maken. Tijdens onze lunchstop bekijken we het eerste Frygische bouwwerk van vandaag; het Doganlikale!
Een in het oog springend 20 meter hoog rotsblok op een mooie locatie, waarvoor we drie kilometer van de weg af gaan. Het is een vroeg voorbeeld van een flatgebouw met één grote en vele keine kamertjes op verschillende niveaus. Even verderop komen we langs het kleine Midas monument (Kücük Yazilikaya), waar de gevel van een tempel uit de rotsen is gehakt en versierd met geschriften. Een opwarmertje voor wat ons te wachten staat bij Midasstad Yazilikaya, vrij vertaald "geschreven rots". Dit is het belangrijkste monument en op deze plek heeft de Nederlandse archeologe Emilie Haspels tussen 1937 en 1939 onderzoek gedaan naar deze beschaving. De "stad" omvat woningen, altaren, een wateropslag, beelden en monumenten ter ere van koning Midas. Alles staat keurig in het Turks en Engels op bordjes aangegeven. We dwalen en klauteren over paden en rotsen, waar men 2800 jaar geleden onder primitieve omstandigheden ook al leefde. Vooral het grote Midas monument is met zijn 17x17 meter erg indrukwekkend. Het is verbazingwekkend dat dit de tand des tijds zo goed heeft doorstaan. Tijdens ons bezoek aan Yazilikaya betrekt het weer en wordt de lucht asgrauw. We wachten in het dorpje Yapildak bij een aardige familie op het noodweer dat niet zal komen. Uiteindelijk fietsen we vandaag maar 36 kilometer en kamperen we in een nauwe kloof, voordat de echte klim begint naar Alanyurt. Het is hier om 20:00 uur muisstil voor de dodenherdenking!

Na een pittige klim en mooie lange afdaling naar hartje Afyon, bellen we zoals beloofd Hasan. Hij staat 15 minuten later voor onze neus en neemt ons mee naar zijn appartement in het centrum, waar wij zijn moeder Döne en zijn zus Demet ontmoeten. Wij zijn hun gast zolang we in Afyon verblijven en krijgen de grootste kamer tot onze beschikking. Moe en bezweet als we zijn, gaan we toch met Hasan en zijn vriendin Merve de stad in. Ze laten ons een mooi gerestaureerd Ottomaans huis zien, waar we warme chocomelk en Turkse koffie drinken. Het is vandaag zondag en Hasan neemt ons mee naar een modern uitgaanscentrum gelegen bij de dure hotels met thermale baden 15 kilometer buiten de stad. In het centrum zijn winkels, bowlingbanen, restaurants en een bioscoop. We belanden bij de Burger King en nemen een Whopper met friet en Fanta. Voordat we de dolmus terug naar het centrum nemen, bekijken we welke films er morgen draaien. In het appartement beleven we een gezellige avond met de hele familie. Moeder Döne gaat morgen met de bus naar haar andere dochter bij Trabzon om haar kleinkinderen te zien.

De volgende ochtend verslaapt Hasan zich en komt hij te laat op de universiteit. Wij gaan onze eigen gang en spreken af dat we elkaar 's middags weer zien. Voor het zover is, ontbijten we uitgebreid met Döne en Demet. We leren dat de opgerolde broodjes die we al een tijdje eten, oorspronkelijk uit Afyon komen en dat de smaak ervan met opium wordt verreikt. Ook de worst is een delicatesse uit Afyon en smaakt prima bij de gebakken eitjes. We nemen afscheid van Demet die naar haar werk gaat. Ze is lerares op een basisschool en is gespecialiseerd in traditionele Turkse volksdansen. We gaan de stad in en dwalen door de sfeervolle straatjes van het oude Afyon. Een leuke volksbuurt met divers gekleurde Ottomaanse huizen, spelende kinderen op straat en wapperend wasgoed. Als het kwik weer tegen de 30 graden loopt, bezoeken wij het fort en hebben een mooi uitzicht over de stad. We moeten ons haasten voor de afspraak met Hasan en Merve, aangezien we ook nog wat foto's naar Ismail en Hatice in Caybasi willen sturen. We lopen enige vertraging op met thee drinken bij een Duitssprekende antiekhandelaar. Met een kilo verse lokum (turks fruit) als cadeautje voor de onbegrenzde gastvrijheid die wij hier mogen ontvangen (we mogen niets, maar dan ook niets zelf betalen zolang we hun gast zijn) ontmoeten we Hasan in het centrum.

Vanavond worden we bij Can, een goede vriend van Hasan ondergebracht. Al onze vieze was is door Döne en Demet gewassen en ligt schoon klaar. We pakken alles snel in en laden de fietsen op. Can staat al buiten met zijn fiets op ons te wachten. We nemen hartelijk afscheid van Döne en Christel krijgt een aantal traditionele cadeautjes, namelijk een mooie hoofddoek en zelf gehaakte wollen sloffen. Van Demet zit er een paar sokken en een armbandje in een mooi houten doosje bij. De wereld op zijn kop, wij moeten hen bedanken en dan krijgen we nog cadeaus toe!! Can is een fietsvriend van Hasan. Ze hebben een fietsgroep opgericht, waarvan Hasan de voorzitter is en gaan regelmatig in en rondom Afyon even touren.
Can begeleidt ons op zijn nieuwe mountainbike door de buitenwijken van de stad. Dit gaat op zijn Turks tegen het verkeer in en door rood waar dit maar enigszins mogelijk is. We rijden al pratend gemoedelijk naast elkaar in het drukke verkeer en dit kost Can één keer bijna zijn leven als een idioot stug blijft inhalen! We gaan van het ene appartement naar het andere en worden verwelkomd door Chandler?, de mooiste witte kat die we ooit hebben gezien. Na deze verhuizing haasten we ons met de dolmus terug naar het centrum, waar we met z'n allen de volgende bus naar.... jawel de shoppingmall nemen! Na het eten slenteren we wat rond en gaan bij de bioscoop nog even elektronisch darten. Can is tweemaal dartkampioen van de avond :-) We bezoeken een romantische film met Ben Afleck in de hoofdrol, maar halen het einde niet..... We smeren hem na de pauze en gaan met de dolmus terug. Voor het laatste stuk belt Can een vriend die een auto heeft en 5 minuten later zit Robin voorin bij Can op schoot op weg naar het appartement. Can woont alleen en is eerste luitenant in het Turkse leger. Vandaag wordt hij 27 en een tweetal vrienden uit het leger komen hem verrassen met een taart met kaarsjes! Zo zitten we gezellig om 23:30 uur met Hasan, Merve en de twee vrienden op het verjaardagsfeestje van Can. We nemen vannacht al afscheid van Can, aangezien hij zich morgenvroeg bij zijn werk moet melden. Hasan en Merve blijven ook slapen.

Dinsdag 7 mei is de dag van ons vertrek uit Afyon. We doen het rustig aan en zitten uiteindelijk rond de klok van 10:00 uur weer op de fiets. We laten Hasan en Merve bij het appartement van Can achter. We zijn vereerd deze lieve, oprechte en zeeeeeer gastvrije mensen tegen het lijf te zijn gelopen. We kunnen ze niet genoeg bedanken voor wat ze de afgelopen dagen voor ons hebben gedaan. We nemen met pijn in ons hart afscheid van onze nieuwe vrienden! Ons fietskompas is naar het zuiden gericht en we kunnen de zee bij Antalya al ruiken. Er moet echter eerst nog wel even ruim 300 kilometer afgelegd worden. Voor ons ontbijt stoppen we bij een bakker en halen fruit en yoghurt bij een supermarkt. Amper 20 minuten later hebben we onze eerste thee uitnodiging alweer te pakken en mogen even rusten bij de buschauffeurs. Zestien kilometer buiten Afyon worden we geconfronteerd met een vervelende klim. De weg is drie baans om zware vrachtauto's op de rechter rijbaan te laten klimmen. Terwijl Christel meter voor meter omhoog kruipt, moet Robin vaak stoppen om zijn knieën rust te geven. Het is gewoonweg te zwaar en we hebben een uur nodig om boven te komen. De lange afdaling naar Suhut is dan ook zeer welkom. We besluiten dat het voor vandaag genoeg is en gaan in Suhut opzoek naar een pension. Dat er niet is...!! In Turkije sta je echter nooit lang op straat. Al gauw komt een man die goed Engels spreekt op ons af. Het is de burgemeester van het even verderop gelegen dorpje Bademli. Als wij hem uitleggen dat we zoeken naar een pension, geeft hij aan niet van hier te zijn en het niet te weten. Husain, een nieuwsgierig jongetje van 11, volgt het gesprek en weet wel iets even verderop. De burgemeester is in zijn geheel niet overtuigd, gaat naar het gemeentehuis en komt even laten met thee en de bevestiging naar buiten. Husain heeft gelijk er is hier een ögretmenevi, een huis voor leraren die door het gehele land reizen voor het geven van les. Wij mogen daar ook wel een nachtje blijven! Zo gezegd zo gedaan en na het bakkie thee gaan we met zijn vieren opweg. Het ögretmenevi is goed verstopt op de 2de verdieping van een winkelcentrum. We krijgen een kamertje toegewezen. Husain en de burgemeester helpen ons met het slepen van alle tassen en fietsen. We trakteren de heren nog even op een drankje in de kantine, waar gepensioneerde leraren en potje rummikub spelen, alvorens we gaan rusten. Als Robin onder de douche staat komt Husain weer terug (hij kent onze kamer immers) en geeft ons vier verse nog dampende broden!! Dat dit geen **** hotel is blijkt al snel als de stront van de buren uit het doucheputje omhoog komt! Maar ja, wat wil je voor maar 30 TL (€13,00) Er is hier wel zoals in ieder hotel of pension een Wifi aansluiting voor onze tablet, dus ons hoor je niet klagen!

Na deze noodzakelijke halve dag rust willen we graag weer verder met onze trektocht door Turkije. We volgen de steeds rustiger wordende hoofdweg naar het zuiden en rijden door agrarisch gebied. Er wordt druk met waterpijpen gesleept om het land te besproeien, het regent niet genoeg! Bij het eerstvolgende dorpje gaan we van de weg af om te ontbijten. De cami is hier een geschikte plek voor met bankjes in de schaduw en altijd vers water. We maken broodjes smeerkaas met tomaat en komkommer, drinken sinaasappelsap nemen een banaan en een stukje cake en baklava. Er is veel reuring in het dorp en er komen en gaan veel brommerbakken (een vierkante stalen bak op 4 wielen met een motor erin) voorbij. Uiteraard worden we eerst verbaasd aangestaard en dan netjes welkom geheten. Ze laten ons rustig ontbijten. Een half uurtje later zitten we weer op de fiets. Nog maar net hersteld van de verzuring in onze benen om opgang te komen, worden we door drie oude dametjes toegeschreeuwd voor cay. Voordat Christel kan protesteren, gooit Robin op de automatische piloot het stuur om en gaat op de uitnodiging in. Christel heeft vandaag andere plannen en wil liever door. Toch belanden we op de veranda in de schaduw op de bank, terwijl de thee binnen nog moet worden gezet. En dat is hier niet even de waterkoker aanzetten. We wachten dus geduldig buiten op de thee, terwijl we de foto's weer eens doorgeven. Voordat de thee wordt geserveerd komt het mooiste kleed uit de kast en gaan de schoenen uit. Naast de cay worden er ook gözleme geserveerd. Christel zit nog vol van het uitgebreide ontbijt en krijgt geen hap door haar keel. We leggen het uit en krijgen een kilo pannekoekjes in kranten gewikkeld mee voor onderweg. Als bedankje beplakken we drie kwartier later drie Turkse theeglaasjes met onze hollandse stickertjes. De dames zijn dolblij met dit kleine gebaar!!

Éénmaal in het dorpje Azrili nemen we een verkeerde afslag en lopen we twee grote honden tegen het lijf. Wij zijn op hun terrein, dus een bedreiging. Ze hebben zware halsbanden om met metalen pennen eraan. Dit zien we veel bij honden onderweg die de schaapskuddes bewaken. Waarschijnlijk om aanvallen van wolven in de bergen tegen te gaan?? Ze komen zwaar grommend en blaffend op ons af. Christel schijt 10 kleuren str..... en Robin heeft de dogchaser al in zijn hand, maar die werkt pas als de honden je op zo'n drie meter zijn genaderd. ......En zo dichtbij wil je ze echt niet hebben. Terwijl Robin als een bezetene stenen gooit, schreeuwt Christel haar longen uit haar lijf om ze af te schrikken. Uiteindelijk werkt het en duwen we zonder kleerscheuren onze fietsen naar de hoger gelegen weg die we eerder hebben gemist. De genoten rust in Suhut is niet voldoende en tijdens de volgende klim moeten we beide veel lopen.

In Tasevi horen we in het winkeltje dat er aan de kust van het grote Egirdir Golü een picknickterrein is. We zijn opzoek naar een geschikte plek voor de nacht en dit komt goed uit. Als we er aankomen staat er een straffe zuiderwind en dreigt het noodweer los te breken. We kunnen de tent gelukkig beschut achter een rieten hutje opzetten en gebruiken voor de zekerheid wat extra scheerlijnen. Ondanks het slechte weer neemt Robin een duik in het meer om het stof en zweet van vandaag af te spoelen. Bij gebrek aan een douche wast Christel zich liever bij de tent. We nemen hier ook een extra dagje rust en brengen onze tijd door met liggen, lezen en eten. Er lopen in Turkije veel zwerfhonden, altijd opzoek naar eten. Zo ook hier op het terrein, hoewel het omheind en dag en nacht bewaakt wordt. De hele ochtend loopt hier al een vrolijk, jong en speels exemplaar rond. We hebben geen last van het beestje, maar een groep Turkse jongeren proberen hem tevergeefs in een hok te lokken. Dan vindt de oude bewaker het genoeg en komt met zijn geweer aanlopen om het hondje te laten schrikken.... denken wij heel naïef.
Onze maag draait zich om als op tien meter afstand de bewaker zonder waarschuwing het hondje neerschiet en afvoert. We zijn geschrokken en denken aan hoe wij in Nederland met onze dieren omgaan. Dit incident geeft wel aan hoe groot het probleem met zwerfhonden en katten in Turkije is.

Het weer slaat om met veel wind en af en toe regen. In één ruk fietsen we van Tasevi naar Egirdir langs het mooie gelijknamige meer. Ondanks dat er geen passen te bedwingen zijn maken we vandaag toch nog 689 hoogtemeters. Christel heeft nu meer bagage achterop om de knieën van Robin te ontlasten en dit werkt. Dit is nu wel een serieus probleem en zo kunnen we niet verder. In Egirdir nemen we een kamer in pension Ali op het kleine schiereilandje. We blijven hier vier dagen rusten en doen helemaal niets!

En morgen?.....morgen gaan we het weer proberen!