zaterdag 29 juni 2013

EEN STUWMEER AAN CADEAUS.........!

In Leblebi .....  ook wel Corum blijven we een dagje hangen. Zoals zoveel steden in Turkije heeft deze stad een bekend en veel gegeten streekprodukt. In dit geval de leblebi ofwel de kikkererwt; gedroogd en in meerdere fasen geroosterd; zoet, zout of naturel van smaak. Een lekker voedzaam snackje tijdens het fietsen. Robin krijgt van Christel alvast een verjaardagscadeau, het mooiste voetbalshirt uit de Turkse voetbalcompetitie (Het Fenerbache van Dirk Kuyt). We kopen in Corum na veel wikken en wegen eindelijk een nazar (blauw oog). Dit symbool zien we dagelijks aan gevels, sleutelhangers, in bussen en hotels en dient als bescherming tegen "het boze oog". Wij hopen dat onze voortvarende en zeer geslaagde fietsreis met deze aankoop gewaarborgd blijft. 

De eerste voortekenen zijn echter niet hoopvol! We zijn de stad nog niet uit of we zien een auto een onverantwoorde inhaalmanoeuvre maken. Hij slaat viermaal over de kop, voordat hij op zijn kant tot stilstand komt tegen een hek in de berm. Robin rent er opaf en gelukkig zijn er meer omstanders die toesnellen. Er komt rook uit motorkap en even is er angst dat de auto ontploft, maar de bestuurder komt er wonderbaarlijk met een shock en wat schaafwonden vanaf. Als de ambulance arriveert, vervolgen we met de schrik in ons lijf de weg. 

Ineens lijkt de gekozen route een stuk minder veilig. Tweebaans, geen millimeter vluchtstrook en in de ochtendspits met veel zwaar vrachtverkeer, waar bellen, thee drinken, lezen en veel toeteren de normaalste zaak van de wereld is! Ook al staan er om de honderd meter inhaalverboden, het gebeurt continu op de meest onoverzichtelijke stukken weg. Hoe graag we nu ook zwaar klimmend, desnoods lopend op de slechts denkbare, maar rustige grindweg willen zijn, .....er is even geen alternatief!! We fietsen de 16 kilometer lange klim uit en met iedere pedaalslag wordt het gelukkig rustiger op de weg. Na een grandioze afdaling rijdt Christel op weg naar Osmancik tussen de onder water gelopen rijstvelden voor de tweede keer deze reis lek! Oorzaak??..... De lieve gastvrije Turkse mensen die zich gedragen als de beesten, waarvan ze het vlees om bepaalde rede niet eten!!! Ze flikkeren alles wat niet genuttigd kan worden tijdens het autorijden gewoon overboord! Daar zitten naast papier, plastic, sigarettendoosjes en blikjes ook heéél veel glazen flesjes bij, die dan in gruzelementen op "ons strookje" asfalt belanden.

In dit deel van Turkije hebben we niet zoveel meer te kiezen als het gaat om rustige wegen, als we tenminste niet alles willen lopen! Het is hier prachtig groen met veel bos en om bij de Zwarte zee te komen, moeten we ergens over het Küre gebergte met pieken tot 2000 meter! Het dal van de Kizilirmak rivier lijkt ons uitermate geschikt met relatief weinig hoogtemeters. De weg vanaf Osmancik is in het begin erg rustig.......  er zijn namelijk wegwerkzaamheden. Gelukkig is de onderlaag van grof grind nog niet over de weg uitgespreid en slalomen we tussen de zandhopen, vrachtwagens, graafmachines en walsen door. Hierna is de weg voor onszelf. Tijdens de steile afdaling zien we de brede vallei, waardoor de Kizilirmak zich een wegbaant ........wel erg vol met water staan! De rivier is een stuwmeer geworden. De weg door het dal is opgeslokt door het water. Over water gesproken, het betrekt binnen 5 minuten van zonnig naar asgrauw. Het onweer barst los en we kunnen nergens schuilen. Met gevaar voor eigen leven dalen we op goed geluk verder af in de hoop ergens een huis of schuur tegen te komen. We fietsen naast de stroomdraden langs de kant van de weg, terwijl een kilometer verderop de bliksem met een oorverdovende knal inslaat. Net als we op het punt staan om tegen de rotswand dekking te zoeken, doemt uit het niets een aantal barakken op. In de kantine van een werkkamp mogen we schuilen en schuiven direct aan voor de lunch. De chef kok die perfect Frans spreekt, zorgt ervoor dat het ons aan niets ontbreekt. Het kamp staat er al vier jaar. Een Noors energiebedrijf investeert hier in een nieuwe elektriciteitscentrale. Een jaar geleden is het bestaande Altinkaya stuwmeer vergroot en zijn diverse dorpen en hun aanvoerwegen deels onder water komen te staan. De omgeving is verkracht door het aanleggen van vlakke brede wegen langs het water. Voor wie blijft voor ons een raadsel, er is nauwelijks verkeer. De brug waar wij de voormalige rivier willen oversteken is ook verdwenen. Met vijftien kilometer omrijden, kunnen we via een nieuwe brug de overkant van de vallei bereiken. Bij het dorpje Köprü basi zien we de weg ineens gruwelijk steil omhoog lopen. Het loopt tegen het eind van de dag, we zijn op en hebben geen zin meer om een uur met de fiets te slepen! We kijken om ons heen voor een mooi kampeerplekje. De omgeving lijkt zeer geschikt bij het prachtige meer, tussen bergen in de tinten rood, grijs, geel en wit. Elk vlak stukje is echter in gebruik voor graan of andere gewassen. Om ons heen zijn veel mensen op het land aan het werk, dus rustig wildkamperen is er niet bij. 

We gaan het maar proberen in het dorpje. Iedere keer opnieuw spannend, wetende dat er geen hotel, pension, camping of zelfs maar een winkeltje aanwezig is. Hoe zullen we hier worden opgevangen? Het antwoord weten we eigenlijk al. Eerst is er even dat korte moment van verbijstering. ..... zijn die toeristen verdwaald? Daarna al snel de blijdschap ... nee, ze bezoeken ons dorp en nieuwsgierigheid.... waar komen ze vandaan, wat voor werk doen ze, zijn ze getrouwd? Waarna de overdonderende gastvrijheid zijn intrede doet. ...ze moeten natuurlijk wat eten en drinken! Is de gastenkamer wel schoon? We hoeven vandaag niet te wachten tot na het middaggebed. De 18 jarige Furkan en een vriend vergeten voor het gemak even dat we al de hele dag in touw zijn en nemen ons als bezienswaardigheid, na een kopje thee met de jonge modern geklede Imam, mee op rondwandeling door het dorp. Iedereen hier is familie van elkaar. We worden trots als "turist" en "misafir" (gasten) aan zussen, ooms, oma's en iedereen die het maar wil horen voorgesteld! We zien dat het dorp geheel zelfvoorzienend is. Er groeien noten, kersen, appels en abrikozen langs de kant van de weg. Verder worden er graan, bonen, tomaten, prei, uien, peper, paprika, mais, pompoen, watermeloen, aardbeien en nog veel meer verbouwd. Ieder huisje heeft één of twee koeien en er scharrelen kippen. Er zijn schapen en geiten en als kers op de taart diverse ooievaarsnesten met jongen in het dorp. We bezoeken met Furkan een nauwe kloof achter het dorp, waar een mooie waterval is. We gaan de heuvels in en zien het meer bij het zachte avondlicht. Furkan woont hier bij oma, terwijl ouders en zus in Istanbul zijn. Oma bereidt voor ons een maaltijd en we mogen slapen in het dorpshuis bij de moskee. Bij gebrek aan een douche en vanwege de warmte slapen we deze nacht in onze klamme en onfris ruikende fietskeding op de bank.

19 juni, alweer dag 65 van onze reis, wordt Robin brak en een jaartje ouder wakker op de slaapbank in Köprü basi. Het is nog vroeg, maar het dorp is aan het ontwaken. De burgemeester brengt om 6:30 het eerste cadeautje van vandaag; ..een typische Turks ontbijtje. Hij komt even later terug met cay! Met deze bodem gaan we het tweede verjaardagscadeau te lijf; de beklimming die we gisteren niet zagen zitten. En terecht, met stukken tot 16% doen we ruim een uur over de twee kilometer en 150 hoogtemeters . Het uitzicht over het stuwmeer is wel weer van de buitencategorie en vanaf hier is het lekker afdalen naar de vlakke weg beneden. In één van de vele picknick huisjes gebouwd langs het meer, ontmoeten we mensen uit Osmancik. Ze zijn op weg naar Sinop aan de kust voor een weekje vakantie met de kinderen. De gedeelde maaltijd is alweer cadeau nummer drie vandaag! Circa 27 kilometer na Köprü basi stuiten we bij het dorpje Hacicay op de tweede onverwachte klim op dit traject. Alle kaarten die wij bezitten, zowel op papier als digitaal laten namelijk het stuwmeer nog niet zien! Voordat we in de schaduw van een huis deze onplezierige ontdekking kunnen verwerken, staan Ali en zijn oudere broer voor onze neus. ..of we honger hebben? Eigenlijk niet met cadeau nummer 3 net achter onze kiezen. We slaan cadeau nummer 4 echter niet af en werken de verse ayran, wittebonensoep en rijst geduldig weg. De sfeer is ontspannen en huiselijk. Er spelen wat kindertjes en moeders ligt een tukje te doen op de grond. Het lijkt voor deze aardige mensen de normaalste zaak van de wereld dat wij hier in de schaduw op hun dakterras even chillen op de bank. Sloom van de inspanning en het vele eten denken we beide hetzelfde: ...als we nou eens een lift konden regelen die berg op. De broer van Ali is geen helderziende, maar heeft ons wel half kruipend het dorp zien binnenkomen. Zijn proefritje op de fiets van Robin geeft het gewenste resultaat. Als hij ons nu eens met de traktor...... En dit mega welkome cadeau nummer 5 is een geschenk uit de hemel! De fietsen laden we op een platte kar achter de traktor en zelf nemen we plaats op de wielkassen naast de bestuurder. De komende zes kilometer werkt de traktor zich zo'n 580 meter omhoog. Er lijkt geen eind aan te komen en de weg loopt zeer steil tegen de berg op. De klim is geheel geasfalteerd, in tegenstelling tot de daarop volgende lange afdaling naar Saraydüzü! Door de verschrikkelijk slechte grove grind-zandweg is lekker afdalen er niet bij, maar ons hoor je niet klagen!

In Saraydüzü melden we ons bij gebrek aan hotel of pension direct bij het gemeentehuis in de hoop vanavond in een ogretmenevi (hotel voor leraren) onderdak te vinden. Het enige wat wij nu nodig hebben is een frisse douche! (Hoewel we daar bij een ogretmenevi juist geen goede ervaring mee hebben). Na wat telefoontjes lijkt het geregeld. Een ambtenaar brengt ons naar een gebouw, waarvan wij denken dat het onze slaapplaats voor de nacht is. Niets is minder waar! We mogen op audiëntie bij de gouverneur van de provincie. De vorige ambtenaar heeft het probleem gewoon afgeschoven naar de eindverantwoordelijke! De gouverneur heeft natuurlijk helemaal geen tijd voor randzaken als het regelen van een slaapplaats voor een jarige verdwaalde fietser. Bureaucratie en verantwoordelijkheid gaan blijkbaar niet zo goed samen met Turkse gastvrijheid. In ieder willekeurig gehucht vecht men om gastheer te mogen zijn voor buitenlanders. Net als het lijkt dat cadeau nummer 6 niet zo makkelijk te regelen valt in deze ambtelijke molen van de "metropool" Saraydüzü (12.500 inwoners), verschijnt Cüneyt Candas op het kantoor. Deze aimabele engels sprekende jonge dokter wordt met het probleem "slaapplaats" opgezadeld. Een ogretmenevi wordt niets vanwege de vakantieperiode en zijn eigen appartementje is te klein. Hij neemt ons eerst mee naar de ambulancepost, waar hij werkt en we maken kennis met zijn collega's. Ze staan op het punt een taart aan te snijden. Als ze horen van de verjaardag van Robin worden er kaarsjes opgezet en ontvangt Robin het meest toepasselijke cadeau van vandaag! Het zijn allen spontane jonge mensen die hier werken als verpleegster of chauffeur. Cüneyt is ondertussen voor patiënten even weggelopen en heeft tijdens het spreekuur de kwestie "slaapplaats" opgelost. Patiënt Isak (69) woont tijdelijk alleen in het vier kilometer verderop gelegen Bahceköy en wil wel twee Nederlandse gasten ontvangen! Zijn vrouw is in Istanbul bij de kinderen en komt komend weekend pas terug. Cüneyt gaat met zijn privéchauffeur in de auto voorop en wij moeten nog vol aan de bak om ze een beetje bij te houden op weg naar het huis van Isak.

We worden hier hartelijk verwelkomt en krijgen de grootste kamer van onze gastheer aangeboden. Hij laat het huis zien en wijst ons de keuken, waar Christel als enige vrouw in het gezelschap, wordt geacht de avondmaaltijd klaar te maken! Christel heeft heéél veel kwaliteiten, maar koken....? Robin duikt zo de keuken wel in om te koken, maar eerst even douchen. Isak heeft nog een gast in zijn huis en Hasan, de burgemeester van Bahceköy komt ook binnenwandelen. Met z'n allen gaan we een stukje door het dorp wandelen, zodat iedereen weet dat er misafir uit Nederland zijn. Bahceköy betekent letterlijk tuindorp en dat is het ook. Het tijdstip van wandelen is bewust gekozen rond de tijd dat iedereen van het land komt. We staan bij de eeuwenoude waterput en toegangsweg waar de koeien, ezels, geiten en schapen langskomen. Hartstikke leuk om te zien. Het valt op dat het zonder uitzondering mensen van ver boven de zestig zijn, getekend door het harde werken. We horen Isak en Hasan onderling smoezen over wat met het eten te doen? Deze heren kunnen nog net een kopje cay zetten, maar dan houdt het ook op! Robin geeft meermalen aan dat we nog wel iets uit onze fietstassen kunnen toveren, maar daar wordt niet naar geluisterd. We belanden in het huis van de burgemeester en zijn vrouw Fasile wordt zonder enige voorbereiding aan het werk gezet. Uiteindelijk gaan we om 21:30 aan tafel. Na het eten belt Hasan, die zelf een paar woordjes Engels spreekt, met zijn zoon in Malatya. Die kan even met de Nederlandse gasten in het Engels babbelen. Eerder op de avond belt Isak een Turkse vriend in Almelo, die geen woord Nederlands spreekt en Robin zet zijn beste Turkse beentje voor. Daarna volgt nog een gesprek met zijn kleinzoon in Istanbul. Christel mag het even proberen met de kleindochter, want mannen bellen met mannen en vrouwen natuurlijk met vrouwen! We gaan pas tegen middernacht onder de wol en praten lang na over al die hartverwarmende ontmoetingen en lieve mensen die deze speciale verjaardag kleur geven.

Waar het eten 's avonds even op zich liet wachten, is er over het ontbijt goed nagedacht! We gaan nadat alle tassen zijn ingepakt met Isak mee voor een ochtendwandelingetje. Hij brengt ons naar een stuk grond van Hasan, die daar een tuinhuisje heeft en groente en fruit verbouwt. Hier ontbijten we met verse pannekoeken, brood en honing lekker in de schaduw van de appel- en kastanjebomen. Tegen de verwachting van onze gastheren in besluiten we na het ontbijt te vertrekken. Vooral het zware klimmen en de daarmee gepaard gaande ongemakken aan lijf en leden hebben ons doen besluiten een bus te pakken en even de fietsen te laten staan. We rijden het laatste stuk naar het dichtstbijzijnde busstation in Boyabat twintig kilometer verderop. Hier nemen we direct een bus naar Sinop aan de Karadeniz. We weten nog niet hoelang we hier zullen blijven en gaan diverse hotels langs om te vragen of ze nog een kamer vrij hebben. Veel keus is er niet meer, aangezien alle hotels hier vol met Turkse toeristen zitten die van hun vakantie aan zee genieten. Sinop is de enige stad aan de noordkust met een zuidstrand. Het stadje heeft een lange geschiedenis en ademt echt een vakantie sfeertje. Wij doen de komende dagen niet veel meer dan rusten, eten en zwemmen in het kraakheldere en heerlijk warme water van de Zwarte zee.

En morgen?.....morgen gaan we nog een dagje naar het strand!


kilo's leblebi worden aan de man gebracht langs de snelweg.
Indrukwekkende kloof tijdens het afdalen naar Osmancik.
Vlak fietsen tussen ondergelopen rijstvelden vlak voor Osmancik.
Het blauwe oog behoedt Christel niet voor haar tweede lekke band.
Ook bij het verlaten van Osmancik is er rijst om ons heen.

Er wordt tijdelijk plaats gemaakt voor twee fietsers.....
Opmerkelijke flora onderweg.
De omgeving verandert van akkerbouw langzaam in bos....
Mooi kleurenpallet .....
Christel eet gretig haar bordje leeg.
Bijgetankt en droog verlaten we het gastvrije werkkamp.
nieuwe tunnel delen voor werkzaamheden aan de Noorse energiecentrale bij het stuwmeer.
Gastvrije familie die ons onderweg van vers drinkwater en watermeloen voorziet!
...hun huisje is door de komst van het stuwmeer van het dorp afgesloten.
Christel ziet de volgende klim aan de horizon....
De mensen werken iedere dag hard op het land
De koe wil niet echt meewerken....!
Furkan en vriend leiden ons rond in hun dorp.
De oude mannetjes maken graag een praatje...
Het huisje waar de oma van Furkan ons ontvangt.....
...en een lekkere maaltijd klaarmaakt.
Oma....
...onze jonge (18) gastheer Furkan.
één van de vele ooievaarsnesten!
Robin zit om 6:30 al aan zijn verjaardagsontbijtje.
Christel controleert haar banden vlak voor vertrek.
De gastvrije burgemeester die ons onderdak verschaft en trakteert op ontbijt.
we hebben wel eens slechter uitzicht gehad tijdens het klimmen.
Köprü basi
Christel rust even uit en kijkt toe hoe de weg wordt vrijgemaakt.
Het uitzicht is de moeite waard.
Sommige dorpjes zijn zonder pardon onderwater gezet.
Ook de moskee is door de ooievaar bezet!
we schuiven aan bij deze familie uit Osmancik
Ze zijn op weg naar Sinop voor een weekje vakantie.
We vallen weer met de neus in de boter...
......en krijgen een lift met de traktor
De afdaling naar Saraydüzü gaat langzaam door de slechte weg.
Robin mag zelfs kaarsjes blazen op zijn verjaardag:-) :-) :-) :-) :-) 
hij snijdt de taart zelf aan.
Dokter Cüneyt (links) met zijn collega's
De spontane meiden die voor de kaarsjes zorgen.
Burgemeester Hasan met patiënt Isak.
Hasan en zijn vrouw Fasile...
Twee Fenerbahce fans....
Het duurt even voordat de thee klaar is voor het ontbijt.
Fasile heeft verse gözleme gebakken voor het ontbijt.
..nieuwsgierige bewoners die we ontmoeten tijdens het wandelen.
Iedereen stroopt hier zijn mouwen op in oogsttijd.
..ongeacht de leeftijd!
We nemen afscheid van onze vriendelijke gastheren.
onze eerste blik op Sinop na een busrit van ruim een uur.
We fietsen het historische, maar vooral drukke centrum van Sinop binnen.
Het uitzicht vanaf ons balkon..
Sinop staat bekenom zijn modelbouw van bootjes.
We nemen noodzakelijke rust onder de parasol....
Aan zee......
....alleen maar zwemmen.....
...en rusten.
De laatste in zeer slechte staat verkerende originele Ottomaanse huizen.
De Turkse bezoekers doen graag een boottochtje met KNEITER HARDE muziek.