woensdag 9 oktober 2013

BUREAUCRATISCHE GRENZEN OVERSCHRIJDEN........!

Na weer een vermoeiende en gelukkig allerlaatste taxirit komen we voor de tweede maal aan in Tashkent, de hoofdstad van Oezbekistan. De chauffeur probeert ons nog 50.000 sum af te troggelen, omdat hij ons op de stoep van het hotel afzet! De hele vier uur durende rit kost ons 110.000 sum, dus dat gaat echt niet gebeuren! Teleurgesteld en vloekend druipt de chauffeur af. Hotel Rovshan heeft nog wat kamers vrij en na stevig onderhandelen, komen we uiteindelijk op 33 euro per nacht. We zitten circa vier kilometer van de luchthaven en op loopafstand van uitstekende restaurants en cafés. Zoals gebruikelijk bij het inchecken komen de paspoorten op tafel en vraagt men hier zelfs om onze vorige hotelregistratie......... plus alle registratiebewijzen van ons gehele verblijf in Oezbekistan.! 

Voor twee nachten van onze tocht kunnen we deze niet overhandigen, maar het treinkaartje van de nachttrein naar Urgench geldt gelukkig wel als een geregistreerde overnachting. De andere ontbrekende overnachting ligt tussen Buchara en Karshi. De afstand tussen hotels die toeristen mogen registreren is ruim 165 kilometer. We verdelen dit in twee fietsdagen met als gevolg dat we in Mubarak illegaal buiten bij een theehuis mogen slapen .....of beter gezegd, proberen te slapen! Zeker niet voor middernacht wanneer de laatste gasten vertrekken, de lichten worden gedimd en de keiharde muziek eindelijk wegsterft. We liggen op een tapchan, een verhoogd platform waaraan wordt gegeten en thee gedronken. De muggen hebben vrij spel en zoemen constant om ons hoofd. We doen geen oog dicht en worden helemaal lek gestoken. De zwoele temperatuur is tegen de ochtend verdwenen en we rillen van de kou. Gebroken en stijf als een plank pakken we de fietsen op en vertrekken voordat de zon boven de horizon verschijnt. Echter het hek is op slot!... niet voor onze veiligheid blijkt, maar om te voorkomen dat wij er zonder te betalen tussenuit knijpen. We tikken 10.000 sum af bij de slaperige zoon van de eigenaar die een tapchan verderop ligt en rijden de zon tegemoet op weg naar Karshi niet wetende wat de consequenties zullen zijn voor het missen van één hotelregistratie.

In Tashkent ontdekken de baliemedewerkers van het hotel snel de ontbrekende registratie en komen er twee managers bij om een beslissing te nemen. Eerst worden alle papiertjes onder de kopieermachine gelegd. De conclusie luidt vervolgens "ga de fietsen maar halen en zet ze op de binnenplaats, één ontbrekende registratie is waarschijnlijk geen probleem". We zien dit maar als een test voor als we straks het land gaan verlaten.

Inmiddels zijn we bijna door onze voorraad Summen heen en ook extra dollars zijn noodzakelijk om de vliegtickets voor onze fietsen te kunnen betalen op de luchthaven. Even flappen tappen uit een ATM is praktisch onmogelijk in Oezbekistan en dat maakt het verkrijgen van geld een tijdrovend proces. We vinden één geldautomaat bij een viersterrenhotel maar die is vandaag buiten werking omdat het een vrije dag is! Voor US dollars moeten we de volgende dag dus naar de bank. Voor Oezbeekse Summen trouwens officieel ook, maar dan ben je een dief van eigen portemonnee. Hier biedt de illegale "zwarte markt" uitkomst. We komen er achter dat de Kapitaalbank dollars verstrekt voor VISA kaart houders. Er wordt altijd om de laatste hotelregistratie slip gevraagd, maar die krijg je alleen als je uitcheckt en de rekening van het hotel hebt betaald! Wij betalen bij voorkeur in Summen van de zwarte markt, waarvoor we eerst dollars van de bank nodig hebben. En die dollars krijgen we alleen weer met het registratiebewijs van het hotel! Een leuke vicieuze cirkel dus! Als we eenmaal dollars hebben, gaan we opzoek naar Summen! Door de snelle devaluatie van de Sum zijn dollars erg gewild en is er een levendige zwarte handel. Als je twee minuten over een willekeurige bazaar in Oezbekistan rondloopt ben je al drie keer gevraagd om te wisselen. Wij doen het liever niet al te opzichtig midden op straat en gaan opzoek naar winkels aan de rand van de bazaar die huishoudelijke artikelen verkopen. Hier bekijken we quasi geïnteresseerd de potten, pannen en servies en wachten totdat we alleen met de eigenaar zijn. Op de vraag ...change dollars?? is het negen van de tien keer raak. De dagkoers voor een dollar ligt meestal tussen de 2650 en 2720 Sum. Als miljonair verlaten we 5 minuten later met een dik pak Summen in de rugtas de zaak. Natellen doe je alleen de eerste keer, de rest gaat op vertrouwen. 100 biljetten van 1000 sum liggen keurig met elastiek eromheen gebundeld onder de toonbank en gaan vaak van hand tot hand, zonder dat het nageteld wordt!

Onze eerste "illegale" transactie is na voorzichtig rondvragen in een winkeltje in Xojaobad. Een aantal dagen later krijgen we onze Summen midden op straat van een handelaar die een tas met geld op de bagagedrager van zijn fiets heeft gebonden! Vooraf heeft een tussenpersoon hem gebeld en doorgeven dat we 300 dollar komen wisselen en over vijf minuten langs de bazaar zullen fietsen. In Kokand komen we via een kledingwinkel bij een dame in een oude flat in een discutabele wijk. In toeristische steden kunnen we gewoon bij de hoteleigenaren terecht voor wisselpraktijken. In Samarkand hebben we een vast adresje bij een winkel op het bazaarterrein en ook in Tashkent biedt de bazaar uitkomst. Iedere transactie is spannend met al die politie op straat, maar alle Oezbeken inclusief de agenten maken zelf volop gebruik van het zwarte circuit. Bij de bank krijg je voor 1 dollar maar 2140 sum.

In Tashkent tellen we de dagen af en vermaken ons met het dwalen door de binnenstad. Er is helaas geen Engelstalige film en ook de beroemde opera stukken worden nog niet uitgevoerd. De stad ademt vooral de ex-sovjet sfeer met veel flatgebouwen opgetrokken uit beton, brede achtbaans wegen en veel parken, allen smetteloos schoon gehouden door de honderden straatvegers. Wel een leuke tegenstelling met steden als Buchara en Khiva. Hier staat op iedere straathoek, onderdoorgang en/of metro ingang een politieagent. De drukkende hitte maakt ons futloos en we zitten vaak in de schaduw op een terrasje of in een park. Vooral het Italiaanse restaurant Amaretto is formidabel! We bezoeken ook even de oude stad met bazaar, circus en het art center. Al met al leggen we wandelend door Tashkent ruim 45 kilometer af. 

'S morgens 04:15 uur en de wekker is onverbiddelijk! Drie kwartier later fietsen we over uitgestorven achtbaanswegen naar het vliegveld. Er brandt 60.000 Sum in onze zakken, want die mogen we niet uitvoeren. Officieel kunnen wij helemaal geen Summen in ons bezit hebben, dus die moeten we kwijt voordat we de douane doorgaan. Mooie souvenirs als in Buchara en Khiva zijn hier schaars. Dan maar weggeven aan de eerste de beste zwerver op straat, maar die is in zeer schoon Tashkent niet te bekennen. Voor de ingang van het vliegveld klampt een wisselaar ons aan om tegen ongunstige koers terug te wisselen naar dollars. Net als we erop in willen gaan, komt een politieagent poolshoogte nemen en smeren we hem! Eerst een paspoort check voordat we het terrein op mogen. Bij binnenkomst moet AllesVanDeFiets en door de scanner. In de vertrekhal kunnen we toch van ons geld af en kopen de laatste souvenirs. Bij de incheckbalies van Turkish Airlines is het drie uur voor het boarden al druk. Wij hebben de tijd hard nodig vanwege het gereed maken van de fietsen. De overige reizigers zijn vooral bang vertraging op te lopen door de vele checks op het vliegveld. Nadat Robin de fietsen in plastic heeft verpakt en Christel de Russisch talige douane formulieren heeft ingevuld, checken we onze bagage in. Dit gaat allemaal probleemloos en bovendien mogen de fietsen gratis mee! Foutje bedankt..... Dan met lood in de schoenen op weg naar de douane. Hoe gaan ze hier reageren op de ontbrekende hotelregistratie? Er zijn gevallen bekend van boetes tussen 1200 en 8000 US dollar! En zelfs een aantal dagen gevangenis. Eerst de handbagage door de scan en uitgebreide controle van de douane formulieren. Geen reactie......so far so good. De volgende horde is een batterij douane beambten in een glazen hokje. De paspoorten, visumsticker en stempels worden aandachtig bekeken, maar om onze hotelregistraties wordt niet gevraagd! Twee minuten later staan we met exit stempels in ons paspoort opgelucht in de rij voor alweer de volgende bagage scan. De verdachte kistjes met keramische kerstballen moet open, maar er wordt niet moeilijk gedaan over de Pringels kokers met lege Cola blikjes?

Na een reis van ruim achtien uur zetten we na 172 dagen weer voet op Hollandse bodem en worden we door familie met groot spandoek en mooie tekening opgewacht. Heerlijk om al deze dierbare mensen weer te knuffelen en te omhelzen.

En morgen....?? morgen dromen we van toekomstige reizen.


De tapchan bij het theehuis in Mubarak waar we buiten overnachten.

De zeer belangrijke hotel registratie bewijzen, soms niet meer dan een post-it papiertje.
Mustaqillik maydoni
...en dit model laat een Oezbeeks Adras design in moderne vorm zien!!
Het laatste fraaie tegelwerk dat we zien deze reis op de Kulkedash Medressa
Robin zijn favoriete merk ontbreekt hier nooit in het straatbeeld.
.......even lekker bijkomen op de bank van de club met de duurste cappuccino in town!
fleurige patronen op de gevels van de betonkolossen.
.....helaas begin oktober nog geen theater of circusvoorstellingen.
Ook Tashkent wordt veel bezocht door toeristen uit de Ferganavallei.
Grote Russisch Orthodoxe kathedraal....
.......met prachtig gouden koepels.
Shaslik op de Chorsu bazaar nabij de oude stad.
Helaas alleen zakdoeken uit China!!
Uitzicht vanaf het terras van het National Art Centre.
Het duurste hotel in de stad met zicht op het Amir Timur standbeeld.
In de hal van het National Art Centre.
....wandschildering met alle belangrijke bouwwerken in het land.
Het markante gebouw waar het geschiedenis museum van de Oezbeekse bevolking in is gehuisvest.
Mustaqilik Maydoni 
Timurids geschiedenis museum, dit gebouw staat op het briefje van 1000 Som afgebeeld
De zuilengalerij bij het Timurids museum..
veel geometrische patronen op de gevel van dit woonblok.
Vaandels met Oezbeekse kleuren voor een van de vele operagebouwen.

Het Amir Timur beeld op het gelijknamige plein in het centrum van Tashkent.
Warm onthaal van onze dierbare familie op Schiphol.
......weer in eigen huis!
De oogst na 85 dagen Turkije,  57 dagen Kirgizië en 30 dagen Oezbekistan voor het museum op zolder.